Лугі і кармавыя ўгоддзі пад уздзеяннем радыяцыі і цяжкіх металаў

Іосіф Сцепановіч,
галоўны навуковы супрацоўнік Інстытута эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі, доктар біялагічных навук, дацэнт

Анатацыя. У артыкуле прыведзены абагульненыя вынікі радыеэкалагічнага і біягеахімічнага маніторынгу травяністай расліннасці і лугавых глеб, атрыманыя ў межах рэалізацыі праграмы Нацыянальнай сістэмы маніторынгу навакольнага асяроддзя ў Рэспубліцы Беларусь. Адзначана прыкметная дыферэнцыяцыя ўзроўняў назапашвання радыенуклідаў і цяжкіх металаў у кампанентах лугавых экасістэм. Заўважана, што на размеркаванне і міграцыю тэхнагенных палютантаў у травастой вялікі ўплыў аказваюць характар і будова дзірвану, грануламетрычны склад і шчыльнасць гумусавага гарызонту глебы, а таксама водны рэжым.

Ключавыя словы: лугі, кармавыя ўгоддзі, травяністая расліннасць, лугавыя глебы, маніторынг, тэхнагенез, радыенукліды, цяжкія металы.

СПІС ВЫКАРЫСТАНЫХ КРЫНІЦ

Реестр земельных ресурсов Республики Беларусь (по состоянию на 1 января 2018 года) / Гос. Комитет по имуществу Республики Беларусь. – Минск, 2018.
Сцепановіч І. М. Навукова-метадычныя асновы маніторынгу лугавой і лугава-балотнай расліннасці Беларусі / І. М. Сцепановіч, А. Ф. Сцепановіч; навуковы рэд. акад. В. І. Парфёнаў. – Мінск, 2013.
Степанович И. Мониторинг луговой и лугово-болотной растительности Беларуси: Научно-методические основы, технология, сеть пунктов / И. Степанович, Е. Степанович. – Saarbr?cken: LAPLAMBERTAcademicPublishing, 2015 // www.lap-publishing.com; https://www.ljubljuknigi.ru/store/ru/book/1/isbn/978–3–659–78602–0
Крышев И. И. Радиоэкологические последствия Чернобыльской аварии / И. И. Крышев, P. M. Алексахин, И. Н. Рябов [и др.]. – М., 1991.
Степанович И. М. Мониторинг луговой и лугово-болотной растительности / И. М. Степанович, Е. Ф. Степанович, Н. А. Зеленкевич. – Мониторинг растительного мира в Республике Беларусь: результаты и перспективы / И. В. Бордок [и др.]; науч. ред. А. В. Пугачевский, А. В. Судник. – Минск, 2019. С. 23–70, 348–401.
Радиоактивное загрязнение растительности Беларуси (в связи с аварией на Чернобыльской АЭС) / В. И. Парфенов, Б. И. Якушев, Б. С. Мартинович [и др.]; под общ. ред. В. И. Парфенова и Б. И. Якушева. – Минск, 1995.
Новикова Н. Я. Сравнительный анализ миграции 137Cs и 90Sr в трофических цепях при Чернобыльском и глобальных выпадениях / Н. Я. Новикова, Р. М. Бархударов, Н. К. Шандала [и др.] // Радиоактивность при ядерных взрывах и авариях. Труды Междунар. конф. (24–26 апреля 2000 г., г. Москва). – СПб., 2000. Т. 2. С. 75–80.
Елиашевич Н. В. Миграция радионуклидов чернобыльского выброса в системе почва – растение / Н. В. Елиашевич // Тез. докл. Всесо-юз. совещ. «Принципы и методы ландшафтно-геохимических исследований миграции радионуклидов». – М., 1989. С. 115.
Будкевич Т. А. Особенности поглощения радионуклидов стронция и цезия корневыми системами многолетних злаков в агроценозах / Т. А. Будкевич, П. Т. Пикун, Н. Р. Жмойдяк // Тез. докл. Всесоюз. конф. «Радиобиологические последствия аварии на Чернобыльской АЭС». – Минск, 1991. С. 16.
Дайнеко Н. М. Содержание цезия-137 в прибрежно-водной растительности Ветковского и Чечерского районов Гомельской области Респуб­лики Беларусь / Н. М. Дайнеко, С. Ф. Тимофеев // Радиационная гигиена. 2014. Т. 7, №2. С. 15–19.